به منظور ارزیابی خصوصیات رویشی، عملکرد، اجزای عملکرد و مقدار روغن 12 ژنوتیپ کرچک در شرایط اقلیمی استان آذربایجان شرقی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 1387-1386 در هادیشهر شهرستان جلفا اجرا و صفات تعداد دانه در خوشه اصلی و خوشه های فرعی درجه یک، وزن دانه خوشه اصلی و خوشه های فرعی درجه یک، درصد و میزان عملکرد روغن، وزن صد دانه در خوشه اصلی و خوشه های فرعی درجه یک، عملکرد دانه، بیولوژیک و شاخص برداشت دانه اندازه گیری شدند. نتایج حاصله نشان دادند که ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه، روغن و اکثر صفات اندازه گیری شده از لحاظ آماری اختلاف معنی داری با همدیگر دارند و تنوع ژنتیکی میان آنها قابل مشاهده است. ژنوتیپ آشتیان 1 در اکثر صفات، به جز وزن صد دانه در خوشه اصلی و خوشه های فرعی درجه یک، درصد روغن و شاخص برداشت، نسبت به سایر ژنوتیپ ها به طور معنی داری بالاتر بود. از نظر درصد روغن، ژنوتیپ های شهرضا 1 و آشتیان 2 به ترتیب با 52.88 و 52.48 بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. به دلیل پایین بودن عملکرد دانه در ژنوتیپ شهرضا 1، عملکرد روغن نیز پایین بود. ولی، در ژنوتیپ آشتیان 2 درصد بالای روغن، عملکرد پایین تر دانه را جبران و این ژنوتیپ نیز مانند ژنوتیپ آشتیان 1 در عملکرد روغن نسبت به سایر ژنوتیپ ها برتری داشت. با توجه به نتایج به دست آمده در این آزمایش چنین به نظر می رسد می توان ژنوتیپ های آشتیان 1، آشتیان 2 و شهرضا 2 را جهت کشت در منطقه مورد آزمایش و مناطق مشابه توصیه نمود.

بمنظور مطالعه فنولوژی ارقام مختلف گندم و ارتباط آن با عملکرد دانه و اجزای آن، این پژوهش به مدت سه سال زراعی (82-1379) در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج به اجرا در آمد. بیست رقم گندم سازگار به اقلیم های زراعی چهار گانه کشور (سرد و معتدل سرد، معتدل، گرم و خشک جنوب، گرم و مرطوب شمال) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام از نظر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و اجزا آن با هم تفاوت های معنی داری داشتند. این تفاوت ها علاوه بر تفاوت های ژنتیکی و سازگاری آنها به اقلیم های مختلف ناشی از تفاوت های فنولوژیک بویژه طول دوره مراحل مختلف نمو نیز بود. ارقام سازگار به اقلیم های سرد و معتدل سرد و معتدل از عملکرد بیولوژیک (به ترتیب 17798 و 17662 کیلو گرم در هکتار) و دانه (به ترتیب 7236 و 7229 کیلو گرم در هکتار) بالاتر برخودار بودند. تفاوت معنی داری بین گروه های مختلف ارقام از نظر شاخص برداشت (39.3-42.5 درصد) مشاهده نشد. تجزیه همبستگی بین طول مراحل مختلف نموی و اجزای عملکرد نشان داد که در کلیه اقلیم ها، تعداد سنبله در واحد سطح با طول دوره کاشت تا تشکیل سنبلچه انتهایی همبستگی مثبت و با طول دوره طویل شدن سریع ساقه (تشکیل سنبلچه انتهایی تا گرده افشانی) همبستگی منفی داشت. وزن هزار دانه نیز با طول دوره های رویشی و زایشی (کاشت تا ظهور برجستگی دوگانه و کاشت تا گرده افشانی) همبستگی منفی نشان داد. از نتایج این پژوهش نتیجه گیری می شود که با مطالعه تغییرات مراحل نمو در ارقام مختلف گندم و رابطه آن با عملکرد دانه و اجزا آن در سال ها و مکان های مختلف می توان دلایل سازگاری آنها به شرایط اقلیمی متفاوت را مطالعه و تغییرات عملکرد دانه را تا حد قابل قبولی توضیح داد.

تنش شوری و خشکی یکی از مشکلات تولید فرآورده های کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه ناطق خشک و نیمه خشک است. لذا این تحقیق به منظور بررسی اثر توآمان تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گوجه فرنگی (رقم (Super Strain B جهت به کارگیری در برنامه ریزی مدیریت آبیاری در منطقه کرج اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار شامل دو فاکتور شوری و آب آبیاری اعمال شد. چهار سطح شوری آب آبیاری شامل (آب شرب) S1=0.7، S2=4،S3=8  و S4=12 دسی زیمنس بر متر و سه سطح آب آبیاری شامل آبیاری کامل (100 نیاز آبی)W1=،W2=75% W1  و W3=%50 W1 بود که در یک خاک با بافت شنی لومی اعمال شدند. نتایج نشان داد که با افزایش شوری و تنش خشکی، مقدار عملکرد محصول کاهش یافت و حداکثر عملکرد (3.91 کیلو گرم در متر مربع) مربوط به تیمار W1S1 وحداقل آن (0.789 کیلو گرم در متر مربع) مربوط به تیمار W3S4 بود. شوری، کم آبیاری و اثر متقابل شوری و کم آبیاری بر وزن خشک اندام هوایی، طول ریشه و تبخیر و تعرق گوجه فرنگی در سطح یک درصد اثر معنی دار داشت اما بر تعداد میوه اثر معنی دار نداشت. همچنین اثر متقابل شوری و کم آبیاری بر ارتفاع گیاه و وزن خشک گیاه اثر معنی دار نداشت. تیمار W1S1 بیشترین و تیمار W3S4 کمترین رشد رویشی را در طول فصل رشد داشتند.

به منظور ارزیابی تاثیر تداخل رقابتی سورگوم بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا، آزمایشی در سال های زراعی 1381 و 1382 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با استفاده از روش سری های افزایشی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده گردید. فاکتور اول تراکم های 20، 30، 40 و 50 بوته در مترمربع سویا و فاکتور دوم تراکم های 0، 4، 8 و 12 بوته در مترمربع سورگوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد، تعداد گره در بوته، تعداد شاخه در بوته و اجزای عملکرد سویا شامل تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام و وزن هزار دانه تحت تاثیر تراکم های مختلف سویا و سورگوم قرار گرفتند. افزایش تراکم سویا، منجر به افزایش عملکرد آن در واحد سطح شد. در مقابل، با افزایش تراکم سورگوم، از عملکرد سویا کاسته شد، به طوری که کشت خالص سویا و تراکم 12 بوته در مترمربع سورگوم با 160.4 و 52.36 گرم در مترمربع به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را دارا بودند. نتایج مربوط به تعداد گره در بوته، تعداد شاخه در بوته و اجزای عملکرد سویا شامل تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام و وزن هزاردانه نیز نشان داد که به موازات افزایش تراکم های دو گونه، این صفات کاهش یافت. شدت این کاهش در تراکم های مختلف سورگوم بیشتر از تراکم های سویا بود. بررسی همبستگی اجزای عملکرد با عملکرد سویا نشان داد که تعداد نیام در بوته و وزن هزار دانه به ترتیب بیشترین و کمترین همبستگی را با عملکرد داشتند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که افزایش تراکم گیاه سویا تا یک حد مطلوب می تواند به عنوان یک روش مناسب برای کنترل علف های هرز و کاهش افت عملکرد ناشی از رقابت سویا با علف های هرز در نظر گرفته شود. همچنین باید تراکم علف هرز همواره به عنوان یک پارامتر مهم در مدیریت علف هرز مدنظر قرار گیرد.

تحقیقی به منظور تعیین روابط میان عملکرد دانه و اجزای عملکرد در 36 ژنوتیپ برنج در موسسه تحقیقات برنج (رشت) در قالب طرح لاتیس ساده در سال 1379 انجام گرفت. در این تحقیق هفده صفت شامل عملکرد دانه، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه سالم در خوشه، وزن صد دانه، طول، عرض و مساحت برگ، ارتفاع بوته، طول ساقه، مقدار آمیلوز، غلظت ژل، وزن خوشه، طول، عرض و شکل دانه، روزهای تا 50 درصد گلدهی و رسیدن کامل با اندازه گیری ده نمونه تصادفی در هر واحد آزمایشی ارزیابی شدند. تجزیه واریانس ساده نشان داد که اختلاف بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات مورد بررسی وجودداشت. ضرایب همبستگی ژنتیکی هرکدام از صفات تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، وزن خوشه، روزهای تا 50 درصد گلدهی و رسیدن کامل با عملکرد دا نه مثبت و معنی دار بود و ضریب همبستگی بین عملکرد دانه با بقیه صفات منفی بود .تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه ژنوتیپ ها را می توان به تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه در خوشه، وزن صد دانه و طول برگ نسبت داد. نتایج تجزیه علیت حاکی از آن است که تعداد خوشه در بوته و تعداد دانه در خوشه مهم ترین اجزا موثر بر عملکرد دانه بودند و بیشترین اثرات مستقیم را روی عملکرد داشته اند. تجزیه عاملها شش عامل را استخراج کرد که 38.6 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. عامل دوم با عامل ششم ادغام و در مجموع 27.3 عنوان عامل عملکرد و اجزای عملکرد نامگذاری شد ند. عامل ها ی اول ،سوم، چهارم و پنجم به ترتیب به عنوان عامل خصوصیات مرفولوژی، عامل دوره رشد و رسیدگی برنج، عامل کیفیت ظاهری دانه و عامل کیفیت پخت دانه شناسایی شدند.

به منظور بررسی و مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پنبه در منطقه ورامین، آزمایش مزرعه ای در موسسه تحقیقات پنبه ورامین در سال زراعی 80-79 و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. رقم های مورد آزمایش عبارت بودند از: رقم تجارتی ورامین، ارقام پاک، سیندوز، Asj2، سای اکرا و شیرپان.نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که تفاوت معنی داری بین وزن صددانه، درصد کیل و وزن قوزه ها در کلیه تیمارها وجود داشت، به طوری که رقم شیرپان با میانگین 12.18 گرم بیش ترین وزن صددانه، رقم سای اکرابا 40.02 درصد، بیش ترین کیل و رقم ورامین با میانگین 6.089 گرم بیش ترین وزن تک قوزه را داشتند. سایر نتیجه ها حاکی از این بود که عملکرد وش، درصد زودرسی، تعداد قوزه های هر بوته و تعداد دانه در هر قوزه در بین کلیه تیمارها تفاوت معنی داری نداشت.تجزیه رگرسیون هم بیانگر این موضوع بود که در عملکرد وش تمام تیمارها، با درصد زودرسی و ارتفاع بوته ارتباط مثبت و معنی دار و با وزن قوزه همبستگی معنی داری مشاهده نشد، ضمن اینکه عملکرد وش همبستگی منفی با وزن صد دانه داشت همبستگی معنی داری با تعداد دانه در هر قوزه دیده نشد.بنابراین با توجه به موارد فوق و خصوصیات مورفولوژیکی و صفات برتر پس از رقم ورامین ارقام 2 Asj و 312-818 به عنوان بهترین ارقام جهت کاشت در منطقه ورامین توصیه شدند.